Góry Świętokrzyskie to jedne z najstarszych gór w Europie posiadające owiane legendami szczyty Łysej Góry i Łysicy. Jest także wielka i tajemnicza Puszcza Jodłowa. Na turystów czekają ruiny potężnych niegdyś warowni: zamku biskupiego z XIV wieku w Bodzentynie oraz zamku królewskiego z XIV wieku w Chęcinach. Wiekowe klasztory – zespół klasztorny bernardynek z XVII wieku w Świętej Katarzynie, zespół klasztorny Cystersów z XII w. w Wąchocku.
Wśród atrakcji naszego regionu na uwagę zasługują: XI wieczny kościół w Tarczku, jedyne w Polsce, klasztor bernardynek z XVII wieku w Świętej Katarzynie, Muzeum Henryka Sienkiewicza – pałacyk w Oblęgorku. Dąb „Bartek” – pomnik przyrody liczący 1200 lat, odkryta w 1964 roku Jaskinia „Raj”, miejsce postoju i walk AK pod dowództwem „Ponurego” – Wykus, gdzie obecnie znajduje się pomnik z nazwiskami poległych partyzantów, Sanktuarium Bolesnej Królowej Polski w Kałkowie-Godowie, kopalnia krzemienia pasiastego z okresu neolitu w Krzemionkach Opatowskich, jedyna w Polsce hodowla bizonów w Kurozwękach.
Gmina Pawłów bogata jest w obiekty, które możemy określić mianem zabytków. Duża ich część stanowią obiekty sakralne, którym poświęcona została osobna podstrona naszego serwisu. Pozostałe zabytki przedstawiamy poniżej.
Dworek w Warszówku
W Warszówku zachował się murowany dworek z II połowy XIX w., w którym mieszkali sędziowie ziemscy guberni kieleckiej. Wśród nich był sędzia sądu grodzkiego w Bodzentynie i Kielcach Aleksander Gut, były plenipotent dóbr Lwa Tołstoja w Jasnej Polanie w Rosji. Z czasem dworek stał się własnością rodziny Juńskich, mieszkali w nim do roku 1950. Ostatni właściciel, Stanisław Juński – pochowany na „nowym” cmentarzu – był w latach międzywojennych sędzią Sądu Najwyższego.
Dworek i otaczający go piękny park jest obecnie własnością prywatną, wejście na jego teren odbywa się za zgodą właścicieli.
Pokrzywnica
Zwiedzając gminę Pawłów warto odwiedzić miejscowość Pokrzywnica. Jest to niewielka wieś położona na zachodnim brzegu zalewu „Wióry”, niegdyś oaza spokoju, z dala od ruchliwych tras i zgiełku, dziś ochoczo odwiedzana przez wędkarzy, powoli staje się atrakcyjnym miejscem letniego wypoczynku.
Główną częścią Pokrzywnicy jest około sześciohektarowy park, stanowiący pozostałość po dworskim majątku. W miejscu gdzie dawniej stał dwór, dziś znajduje się krąg na ognisko. Na fundamentach jednego z budynków gospodarczych zbudowana została szkoła. Dziś budynek stoi niezagospodarowany.
Na skraju parku, w centrum wsi , zachował się dwukondygnacyjny murowany spichlerz. Jak informuje data nad jego drzwiami pochodzi on z roku 1866 r. Obecnie część jego służy jako remiza Ochotniczej Straży Pożarnej w Pokrzywnicy, a także jako kaplica, w której w niedzielę i święta odprawiane są msze.
Zbiornik „Wióry”
Zwiedzając gminę Pawłów nie sposób ominąć wspaniałego zbiornika „Wióry”. Budowę zalewu rozpoczęto w 1980 roku, a ukończono w 2005 r. Podczas budowy odnaleziono tutaj szczątki dinozaurów z okresu triasu, których część znajduje się w Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach. Jego powierzchnia wynosi, w zależności od poziomu wody, od 248 ha do nawet 408 ha. Celem zbiornika jest ochrona przed powodzią i wyrównanie przepływów poniżej zbiornika oraz wykorzystanie energetyczne. Wody zbiornika, bogate w różnego rodzaju ryby, są prawdziwym rajem dla wędkarzy.
Przydrożne krzyże, kapliczki
Gmina Pawłów usłana jest przydrożnymi krzyżami, kapliczkami i figurami będącymi „świadkami” wiary pokoleń, które żyły przed nami.
Pawłów: Kapliczka Św. Jana
W miejscowości Pawłów, przy drodze wojewódzkiej, znajduje się kapliczka murowana z czerwonej cegły. Widnieje na niej rok wzniesienia kapliczki – 1905. Wewnątrz znajduje się drewniana polichromowana figura św. Jana, od imienia którego kapliczka bierze nazwę. Kapliczka stanowi jeden z ołtarzy podczas procesji Bożego Ciała.
Pawłów: Obelisk pod nowym cmentarzem
Przy wejściu na „nowy” cmentarz parafialny w Pawłowie napotkamy kamienny obelisk z krzyżem. Historia pomnika związana jest z rokiem odzyskania przez Polskę niepodległości – 1918. W dziesiątą rocznicę tego wydarzenia mieszkańcy ówczesnej gminy Rzepin wznieśli pomnik w kształcie kopca z kamieni polnych, na szczycie z krzyżem żelaznym i pamiątkową tablicą.
Pawłów, Ambrożów: Pomnik „Ku czci mieszkańców gminy poległych w walce z bolszewikami w 1920 r.”
Na granicy miejscowości Ambrożów i Warszówek znajduje się stary betonowy pomnik. Na samej górze ma wyżłobiony krzyż, poniżej znajdziemy wizerunek marszałka Józefa Piłsudskiego i napis: „PADLI NA POLU CHWAŁY ODPIERAJĄC OD GRANIC PAŃSTWA POLSKIEGO POD WODZĄ JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO NAWAŁĘ BOLSZEWICKĄ W 1920 R.”. Pomnik zawiera również wyryte nazwiska 26 poległych wraz z miejscowościami z których pochodzili. Wszyscy byli mieszkańcami gminy Pawłów.
Chybice: Kapliczka Św. Nepomucena
Drewnianą kapliczkę z figurą św. Nepomucena znajdziemy w miejscowości Chybice. Całość pochodzi z XIX w.
Stary Bostów: Krzyż z 1898 roku
W Starym Bostowie przy drodze wojewódzkiej znajduje się figura z krzyżem postawiona „NA CZEŚĆ I NA CHWAŁĘ PANA BOGA” w roku 1989 przez małżeństwo Ludwikę i Dominika z Lipców.
Witam,
Piękny akt historyczny. Pokusiłbym się również na umieszczenie tutaj informacji o starym cmentarzu w Pawłowie i żołnierzach tam pochowanych.